Paroles de 'De sociale dienst' par Vincent Bijlo

Ik moet zien rond te komen van een nog steeds niet aan het minimum gekoppelde uitkering, als ik die tenminste krijg
Ik ben vanmorgen naar het gebouw van de Sociale Dienst geweest om die uitkering aan te vragen, dat gebouw bevindt zich overigens aan de Willem Dreeslaan. Ik kwam daar binnen, liep eerst langs de receptie, daar zat een man achter kogelvrij glas, alsof een uitkeringsgerechtigde bij machte zou zijn om een pistool te betalen. Bij die gepantserde man moest ik allerlei formulieren inleveren die ik van tevoren thuis al had ingevuld. Daar stonden vragen op als: Wat voor werk zou u graag willen doen? Acht u zichzelf arbeidsgeschikt? Heeft u al eens een baantje gehad. Ja, als kind een racebaantje, maar dat schrijf je natuurlijk niet op. Ik leverde braaf mijn stapeltje papieren in en schrok me bijkans arbeidsongeschikt van de van machtswellust druipende vraag van de ambtenaar: "Uw nummer?" Och jezus, mijn nummer vergeten op te schrijven. '7504,' stamelde ik, of was dat mijn pincode? Nee, mijn pincode was 0457, of toch 75.. ? De man schudde minachtend zijn hoofd, noteerde op mijn formulier 0000 en verwees mij door naar de wachtkamer van de ambtenaar die over mijn uitkering ging
Ik kwam die wachtkamer binnen en werd meteen getroffen door het illustere gezelschap dat daar bijeen was. Bij de deur zat een werkloze timmerman, zijn moker uitdagend op de stoel naast hem, dit om te bewijzen dat hij nog best een heel aardig stukje kon timmeren. Tegenover hem zat een overspannen leraar Duits die met een duizelingwekkende snelheid alle voorzetsels in alle naamvallen door de kamer liet rollen: 'Mit nach nebst samst bei...' Dan was er nog een slijter, compleet met kegel en kater, een werkloze hoer, binnen haar beroepsgroep was namelijk een enorme strijd uitgebroken tussen de horizontalen en de verticalen en de verticalen hadden uiteindelijk gewonnen. Zij was evenwel nog van het oude slag: rugslag. In de hoek zat een arbeidsongeschikte chirurg met de ziekte van Parkinson. Openhartoperaties werden bij de man steevast blindedarmamputaties. En last but not least was daar nog een ontslagen hotelkok die te veel van zijn eigen chili con carne had gegeten en dientengevolge nu winden uit uiteenlopende richtingen liet
Ik zat daar zo'n beetje te wachten tot ik opeens ruw werd opgeschrikt door geschreeuw dat uit een belendend vertrek kwam. Daar lag ongetwijfeld iemand op de sociale verzekeringsbank, met een uitkeringstrekkertje aan zijn hoofd en twee aan zijn voeten, ik denk dat de man verlenging had aangevraagd
Ondertussen zat ik mijn lijstje door te nemen met zaken die ik voor de ambtenaar van de Sociale Dienst moest meenemen. Rijbewijs. Ja, dat was een beetje een probleem. Ik heb namelijk mijn groot rijbewijs en dat ging niet door de deur. Paspoort, paste niet door de poort, bovendien niet zo'n betrouwbaar bewijsstuk dat je echt Vincent Robert Bijlo bent. Laatste giroafschrift. Dat had ik dan wel, dat was overigens ook mijn enige giroafschrift
Sofinummer. Ik wist niet eens dat ik een sofinummer had, dus ik dacht: Dan doe ik maar weer gewoon 0000, voor de sofi ben je toch een nummer, het maakt absoluut niet uit welk
Tandenborstel, bord, lepel, mes, vork, mok, dit alles s.v.p. voorzien van pleistertjes met daarop uw sofinummer
Nou, ik had alles behalve mijn rijbewijs en mijn paspoort, maar dat betekende wel dat ik formeel niet bestond. Zou iemand die formeel niet bestaat wel recht hebben op een uitkering? vroeg ik mij af en ik werd in mijn gepeins onderbroken doordat iedereen opstond en de wachtkamer uitschuifelde. Ik er achteraan. We gingen door een lage gang, de gang kwam uit op een stalen deur, de deur ging langzaam krakend open en wij betraden een soort van klaslokaal. We kregen nu een video te zien over wat we wel en niet met onze uitkering mochten doen en de taal daarin was zo kinderachtig, dat zelfs de timmerman zich zwaar onderschat voelde

"Uw uitkering zal op de laatste dinsdag van de maan aan u worden verstrekt", kwijlde het apparaat met de vreselijke stem van Vara's Letty Kosterman. Laatste dinsdag van de maand? Nou, mooi niet. Ik pakte mijn Succes-agenda er even bij, checkte het even er verdomd, alleen al dit jaar zijn er drie maanden waarin helemaal geen laatste dinsdag zit. Zo word je dus gepakt als uitkeringsgerechtigde zijnde. De timmerman voelde dit blijkbaar ook zo, want hij pakte zijm moker en begon wild op het televisiescherm in te slaan
Ah, daar had je de ambtenaar die over onze uitkeringen ging. Hij zei tegen de timmerman, dat het soms nog best moeilijk is om je er bij neer te leggen bij bepaalde situaties; de hoer was het hier helemaal mee eens
We kregen nu individuele begeleiding. De ambtenaar kwam al onze tafeltjes persoonlijk langs om de laatste hand aan de bureaucratische beslommeringen te leggen, alvorens wij het paradijs der uitkeringsgerechtigden zouden betreden. Daar kwam hij al op mijn tafeltje afgebeend
Nee, rijbewijs en paspoort had ik niet. Ik kon niet bewijzen dat ik bestond. "Nou, meneer Bijlo, dan gaat het hele feest mooi niet door, hahaha." "Ja maar, ik besta wel, ik zit hier toch, ik besta!" "Nee, jongen, je denkt dat je bestaat" "Sorry, meneer, misschien mag ik even, volgens mij is het: ik denk, dus ik besta" "Ah, meneer Bijlo is filosoof, nee, daar is helemaal geen werk meer voor. Kijk, zo werkt het natuurlijk niet. Ik denk, dus ik besta. Dat zou betekenen dat 10 miljoen van de 15 miljoen Nederlanders niet zouden bestaan, en dan zou het nieuwe paspoort ook niet nodig zijn. Zonder geldige legitimatie heeft niemand, en ik herhaal niemand, recht op een uitkering. Anders kunnen we de illegale Achmed Ben Joessoef ook wel met een paar dikke flappen naar huis sturen" "Wat heeft u tegen Achmed Ben Joessoef?" "Niks, niks, prima kerel, maar hij bestaat niet"
Ik stond maar op. Hoe bestaat het, dacht ik, dat ik niet bestond. Terwijl de penetrante geur van mijn angstzweet toch tot diep in de man zijn neusgaten moet zijn doorgedrongen. Moedeloos en platzak verliet ik het pand. Van mijn laatste dubbeltje kocht ik een felgroene kauwgombal. Treurig kauwend slofte ik door de stad op weg naar mijn eerste sollicitatie